In Marokko zijn homoseksuele handelingen verboden. Overtreders kunnen tot drie jaar in een cel belanden. In een serie filmpjes is te zien hoe Marokkaanse gays leven in schijnbare onzichtbaarheid.
Activist Marwan Bensaïd (23) maakte een serie filmpjes waarin hij het dagelijkse leven van homoseksuelen in Marokko laat zien. Bensaïd is een pseudoniem, want met zijn echte naam komt hij liever niet in de media.
Eind vorig jaar maakte hij een tweedelige documentaire, Kaynin genaamd. Dit betekent ‘Wij bestaan’. One World interviewde Bensaïd en vroeg hem onder andere hoe groot de kans is om gearresteerd te worden. Dit is zijn antwoord:
‘Een homoseksuele daad is strafbaar; je kan daarvoor tot in je slaapkamer worden opgepakt. Maar ook als je als man op een vrouwelijke manier over straat loopt, omdat je daarmee homoseksueel gedrag zou uitlokken. Ik heb vrienden die ervoor in de gevangenis zitten. Wij proberen het aantal arrestaties bij te houden maar het is ingewikkeld omdat er niet altijd ruchtbaarheid aan wordt gegeven.’
Liefde is geen delict, maar in Marokko lijkt het daar soms wel op. In de media wordt er over ons gesproken alsof homo’s gevaarlijke criminelen zijn. Het is belangrijk dat er wat verandert om homofobie en discriminatie tegen te gaan. Dit kan echter niet zomaar in het openbaar, maar via internet kan de LGBT-gemeenschap zich tegenwoordig beter en anoniemer organiseren.Hoe ben je te werk gegaan?
Het is heel low budget in elkaar gezet. Ik heb apparatuur van vrienden geleend en toen zijn we met een dun script aan de slag gegaan. De personages zijn niet herkenbaar in beeld omdat zij anders het gevaar lopen gearresteerd te worden. Ik wilde boven alles vertellen hoe het is om homo te zijn in Marokko. Voor zover ik weet is het de eerste documentaireserie die hierover gemaakt is. We zijn nu een nieuwe aflevering aan het maken specifiek over lesbiennes.
Hoe werd ‘Kaynin’ ontvangen?
Er zijn ontzettend veel reacties op gekomen en er werd in de gemeenschap veel over gepraat. Toch waren de meeste commentaren op Youtube negatief. Van de autoriteiten hebben we helemaal niks gehoord. Maar de winst is, dat er nu tenminste discussie is.
Wat voor leven heb je als homo in Rabat?
Je ziet niet veel openlijk homoseksuelen op straat. Toch word ik regelmatig op straat uitgescholden en ik ben ook meerdere malen in elkaar geslagen. Als er LGBT-activiteiten zijn gebeurt dit meestal op een geheime locatie en moet iedereen zijn telefoon van tevoren inleveren. Want we weten niet altijd wie de mensen zijn die van buiten de stad komen.
Loop je veel kans om gearresteerd te worden voor je geaardheid?
Een homoseksuele daad is strafbaar je kan daarvoor tot in je slaapkamer worden opgepakt. Maar ook als je als man op een vrouwelijke manier over straat loopt, omdat je daarmee homoseksueel gedrag zou uitlokken. Ik heb vrienden die ervoor in de gevangenis zitten. Wij proberen het aantal arrestaties bij te houden maar het is ingewikkeld omdat er niet altijd ruchtbaarheid aan wordt gegeven.
Is er veel spanning tussen homoseksualiteit en de islam in Marokko?
Ik ben zelf atheïst, maar ik ken veel mensen die religieus- en homo zijn. Voordat iemand uit de kast komt is er vaak sprake van een innerlijk conflict omdat je identiteit niet meer overeenkomt met hoe je jezelf aanvankelijk als gelovige zag Maar als je jezelf als homo geaccepteerd hebt kunnen islam en homoseksualiteit samengaan. Er circuleert hier nu een veel gelezen clandestien boek dat precies daar over gaat.
Denk je dat Marokko er over een paar jaar anders uitziet voor homo’s?
Er zijn veel mensen in Marokko die verandering willen. Ook door het toerisme komen Marokkanen nu in aanraking met andere gebruiken. En de jongere generatie is veel minder homofoob. De meeste van mijn vrienden zijn hetero. Dat is geen enkel probleem. Mijn seksualiteit is mijn eigen zaak. Ik ben daar niet de hele dag mee bezig. Het is maar een klein onderdeel van wie ik ben.