Dit artikel is geschreven met als bedoeling het verbreden van de kijk van bepaalde Marokkanen die praten en schrijven over de Rif en haar politieke geschiedenis, zonder zich hierin verdiept te hebben, in het bijzonder bepaalde journalisten die achterlijke artikels schrijven tot op het niveau dat ze afbreuk doen aan hun beroep. Het niveau van deze artikels en commentaren wijst op hun gebrekkige kennis van de geschiedenis van de Rif en de hedendaagse bekommernissen die de Rifijnse samenleving ondergaat met als bedoeling om onrust te veroorzaken.
Om te begrijpen wat vandaag gebeurt in de Rif is het noodzakelijk om terug te gaan in de tijd zonder de heersende huidige politieke visies en ontwikkelingen uit het oog te verliezen die de Rif beroeren. Het is zelfs aangeraden voor degene die zich willen verdiepen in deze materie om terug te gaan naar de periode van de Meriniden en het ontstaan van deze staat, van oorsprong Riffijns, na de val van de Almohaden waarvan de stichters uit de Souss komen, regio Taroudant om precies te zijn.
Wat dit betreft zijn er 2 belangrijke zaken die de geïnteresseerde jeugd in acht moet nemen: de Meriniden zijn van oorsprong Riffijns en stonden aan de basis van een enorme revolutie en zijn de rechtstreekse aanleiding geweest in de val van Almohaden. Beide staten hebben heel Noord-Afrika verenigd, en zoals elk rijk in de geschiedenis van Marokko en Noord-Afrika is het na een bepaalde tijd tenonder gegaan.
Dit zijn maar enkele voorbeelden, waarbij we het belang van het emiraat Nkor niet mogen vergeten ontstaan aan de oevers van de rivier Nkor. Het toenmalige Nkor stemt geografisch gezien gelijk aan de huidige regio van Alhoceima waaronder ook Imzouren, Boukidaren en Tamassint valt. Dit emiraat is ten val gebracht door het leger van de Almoraviden, oorspronkelijk uit het land “Shanqit” het huidige Mauritanië.
Ook mogen we het land of het emiraat Ghisasa niet vergeten, gesticht in de Rif, omsloeg het huidige Ait Taib, Driouch en waarschijnlijk ook Nador. Het stadje Ighsasn en de stam Ighsasn dat een deel vormt van Guelmim in de Souss streek zijn daar de overblijfselen van.
Het is duidelijk dat de Rif een rijke geschiedenis heeft van emiraten, staten en culturen. Het is belangrijk om kennis op te doen door terug te gaan in de verre en de moderne geschiedenis, die weliswaar onderhevig is geweest aan vele vervalsingen. Ondanks de geschiedvervalsing, gewapende krachten, pseudo-nieuws en artikels van journalisten, desinformatie van de inlichtingendiensten en de eindeloze trukendoos van de rmaxzen zit het in het bloed van elke generatie.
Dit artikel laat het niet toe om hier verder op in te gaan en daarom zal ik mij beperken tot de periode 1917-2016. Zoals de titel ook zegt van Muley Muhend tot Mohsin Fikri.
Ik zal beginnen bij Mohamed bin Abdelkrim Alkhattabi die de Riffijnen geleid heeft in de oorlog tegen de Europse bezettingsmacht, na het ondertekenen van het Verdrag van Fes door de Alouiten-sultan in het jaar 1912.
De Riffijnen voerden strijd uit eigen overtuiging, in eerste instantie zonder de aanwezigheid van een duidelijke leider. Deze man nam het initiatief op het leiderschap en heeft de Riffijnse troepen geleid naar de overwinning in de slag bij Anoual, zonder de toestemming en hulp van de sultan van Fes.
Dit was een van de eerste politieke initiatieven die geleid heeft naar de overwinning niet zonder de noodzakelijke verliezen te hebben geleden en die de wereld lessen heeft gegeven op vlak van guerrillastrijd en nu bekend staat als de Rifoorlog.
Na de slag van Anoual en de bijbehorende overwinning stonden de Riffijnen voor een keuze: teruggaan naar het dagelijks leven zonder de zorgen die oorlog en politiek met zich meebrengt om dit over te laten aan de vijand zoals dit de gewoonte was onder bepaalde Imazighen. Of, van de oorlogsoverwinning gebruik maken en om te buigen naar een politiek statement.
Uiteindelijk zal optie 2 leiden naar een tweede historisch initiatief genomen door Mohamed bin Abdelkrim Alkhattabi. Het project van de Riffijnse Republiek werd voorgesteld aan de overwinnaars van de oorlog.
Dit was een vernieuwend project en getuigt enkel van het genie van Mohamed bin Abdelkrim Alkhattabi. Dit markeert een belangrijk moment in de geschiedenis van Noord-Afrika aangezien er een gevaarlijk politiek machtsvacuüm ontstond na het ondertekenen van het Verdrag van Fes, dat macht gaf aan buitenlanders om te regeren ten zuiden van de Middellandse Zee. Dit was niet meer gebeurd sinds het verdrijven van de Feniciërs, Romeinen, Vandalen, Omayaden, Abbasiden, Idrisiden …
Dit is waarom Mohamed bin Abdelkrim Alkhattabi in het collectief geheugen geprent is, omdat het te maken heeft met een belangrijk politiek project en zijn tegenstanders vinden het vandaag nog altijd moeilijk om zijn nagedachtenis te doen vergeten. De realiteit leert ons dat het hen niet gelukt is zelfs niet na verschillende decennia.
Na de moord op Mohsin Fikri in Alhoceima (2016), begonnen de jongeren van de Rif en al wie geïnteresseerd is in het land diep na te denken over de ontwikkelingen in de Rif. En zo ontstond er weer een discussie die zich toespitste op eenheid, symbolen, vlaggen, taal, religie, rmaxzan… Langs de andere kant ging dit gepaard met het ontstaan van branden, geweldplegingen, rechtszaken en gevangenisstraffen…
Bij elke historische ontwikkeling horen er nieuwe initiatieven, nieuwe leiders, nieuwe denkers… De bekendste onder deze is Nasser Zafzafi en de andere leiders van de volksbeweging. Ironisch genoeg heeft dit leiderschap het volk in het zuidoosten van het land, Tafilalt en de Sahara voor een politiek dilemma gesteld. De belangrijkste denkers en verantwoordelijken van verschillende strekkingen realiseren zich dat het hart van deze vernieuwde eenheid gelinkt is aan de Amazighvlag die wappert naast de vlag van de Rif Republiek in volledige solidariteit met de geest van Mohsin Fikri.
Een generatie nieuwe leiders stond op, sommigen levend in de diaspora anderen in de Rif. De leiders van de Rmaxzen en haar partijen werden overbodig verklaard. Op dat moment werden de eerste stappen gezet richting een nieuwe politieke dialoog tussen deze Rmaxzen en de Rif. Het initiatief lag niet meer in de handen van de buitenspel gezette elite die zich verrijkte met het geld van het Marokkaanse volk, smokkel en zich belangrijke posten toe-eigende. Het enige wat deze elite nog restte was zich terugtrekken in de exclusieve wijken van Rabat, Casablanca, Marrakesh enz…
Ahmed Dgherni, Rabat, 01/04/2017