Het festivalseizoen is geopend! Gnaoua Festival, Fes Festival en Festival Mawazine. Het is een greep in de vele festivals die Marokko tegenwoordig in aanbod heeft. Ze bieden podium aan zowel lokale artiesten als internationale grootheden. Rihanna, Shakira, Elton John, Bjork noem het maar op of ze zijn er geweest. Ook artiesten die zich voornamelijk in de controversiële hoek -voor Marokkaanse begrippen- bevinden, tonen acte de présence.
De boodschap die uitgedragen wordt (dient te worden) is: Marokko is een openminded en tolerant land dat meegaat met zijn tijd. Dit imago heeft naast economische (internationale steun, toerisme etc) ook politieke doeleinden. Door Marokko als zodanig te rebranden wordt continuïteit en stabiliteit van de monarchie beoogd. Het establishment wil het liefst zo lang mogelijk blijven zitten. Dit is ook de boodschap die de strenggelovigen en radicalen moeten krijgen. Ook zij zijn immers een gevaar voor het establishment.
Daar waar maatschappijkritiek volledig neergeslagen werd, is het nu welkom op de podia tijdens deze festivals. In het ene optreden wordt corruptie in Marokko en onwetendheid in hoge posities afgekeurd. Het andere is anti-autoritair, antireligieus of pro-imazighen. Zelfs de rechten van de vrouw worden bezongen en bepleit. Doch. De tolerantie kent grenzen. De rapper El Haqed, die deel uitmaakte van de 20 februari beweging is vanwege het overschrijden van die grens tot persona non grata gemaakt. In zijn muziek veroordeelt hij de cosmetische ingreep die koning Mohamed VI deed om het Marokkaanse volk te sussen ten tijde van de Arabische Lente. Zijn macht zou ingeperkt zijn, maar in de praktijk is hij nog altijd een absolute monarch.
De festivals moeten bovendien als bliksemafleider dienen. De talloze mensenrechtenschendigen die nog altijd aan de orde van de dag zijn, worden zo voor de buitenwereld verdoezeld. Het eigen volk wordt met de festiviteiten eveneens beziggehouden, als het niet op locatie aanwezig is dan wel via de vele televisieprogramma’s die gemaakt worden. Het deel van het volk dat niet ligt te slapen, heeft kritiek op de geldslurpende festivals. Die gelden kunnen immers betere bestemmingen krijgen, zoals breed de ontoegankelijke gezondheidszorg of de kleine lokale culturele initiatieven.
Tenslotte heeft de rebranding van Marokko onlangs Nederland bereikt. Het Twiza festival dat begin juni plaats heeft gevonden ontving volgens ingewijden een aanzienlijk bedrag van CCME, de Marokkaanse migrantenadviesraad (deze valt onder de Marokkaanse staat). Zo heeft de Marokkaanse staat zich verzekerd van de export van het nieuwe imago maar ook van de massage van de diaspora. Een deel van de Marokkaanse economie leunt immers op de portemonnee van deze groep. De banden warm houden is in dat geval van cruciaal belang.
Zij is research specialist bij Realimpact en blogt over onderwerpen die in haar dagelijkse werkzaamheden opvallen.