“Een aangenomen waarheid uit een andere tijd en plaats, zou best eens niet waar kunnen zijn in onze tijd en plaats”.
Op 23 januari a.s. is er een debat in Arminius over het ware gezicht van de islam met o.a. dichter en activist Ahmed Assid. Extremisten, Jihadisten en Syriëgangers beroepen zich op de Koran en de soenna om hun daden te rechtvaardigen. Volgens de beroemde Marokkaanse dichter en activist Ahmed Assid is de Koran in sommige opzichten verouderd, ze is geschreven in een tijd dat de Islam ‘met het zwaard’ werd verspreid. Één van de kernvragen in het debat zal zijn: “In hoeverre en wanneer roepen deze geschriften op tot geweld?”
De vraag of deze geschriften oproepen tot geweld is een belangrijke en wellicht actueler dan ooit, gezien de onlangs gepleegde aanslagen in Parijs en andere delen van de wereld. Immers, vele extremistische en Jihadistische groeperingen baseren hun daden en preken op bepaalde teksten uit deze geschriften. Ondanks dat de vraag simpel lijkt, is het antwoord daarop een lastige. Er zijn teksten aanwijsbaar waarin wordt opgeroepen tot geweld. Wanneer men deze teksten contextueel bekijkt, blijkt echter dat het geen vrijbrief is om los te gaan tegen andersdenkenden en ongelovigen.
De notie of stelling van Ahmed Assid dat de Koran in sommige opzichten is verouderd, deel ik met hem. Wanneer men de Koran bestudeerd komt men er gauw achter dat sommige passages uitsluitend betrekking hebben op een plaats en tijd. Normen en waarden uit de 7e eeuw mogen gedeeltelijk als achterhaald worden beschouwd. Zo was het in die tijd een geaccepteerd verschijnsel om slaven te bezitten of het steniging van vrouwen (de vers van steniging komt overigens niet voor in de Koran). Het eerste is immoreel bezien vanuit onze tijd en het tweede barbaars. Tijdens de Romeinen was het een geaccepteerd verschijnsel dat ze mensen (gladiatoren) lieten vechten tot de dood ter vermaak. Dat zouden we nu niet moeten proberen. Het is achterhaald en barbaars.
Dat bepaalde teksten achterhaald zijn of beter gezegd ingehaald zijn (door tijd), is niet raar. De Koran is namelijk, niet zoals de dogma uit de orthodoxie ons vertelt een eeuwige die al bestond voor de tijd van de profeet, maar een verzameling teksten die gebaseerd zijn op de gebeurtenissen rond en de ervaringen van de profeet. Zou de Koran duizend jaar later zijn ‘neergezonden’, zou deze er anders uit hebben gezien. Reden van openbaring (asbaab unnuzul) is wat de koran heeft gevormd. Dit gegeven maakt dat de Koran begrepen moet worden vanuit die tijd en plaats. Uiteraard zitten er ook teksten in die universeel zijn en voor alle tijden toepasselijk.
Jezus zou eens hebben gezegd: “In all your getting, get understanding”. Dit is waar het aan schort en niet alleen bij moslims. Om iets te begrijpen dien je het totaalplaatje te zien. Wanneer we het totaalplaatje bekijken van de Koran, dan geeft dat een ander beeld dan de afzonderlijke, uit de context gehaalde, teksten. Deze afzonderlijke en uit de context gehaalde teksten, worden veelvuldig misbruikt. Misbruikt door tegenstanders van de islam maar ook door politiek geïnspireerde islam. Zo werden dit soort teksten misbruikt in de film ‘Fitna’ van Geert Wilders en worden ze misbruikt door Jihadistische/ extremistische terreurgroeperingen.
Een nog groter probleem leveren de overleveringen en worden vaak aangehaald door extremisten en Jihadisten om hun standpunt(en) te valideren, niet altijd realiserend, dat veel van deze overleveringen bedacht zijn in een roerige periode (150-300 jaar na de vermeende tijd waarover ze gaan) voor politieke en jurisprudentiële (rechtzaken) doeleinden.
Wat is er nodig om niet in deze val te lopen?
Loop niet klakkeloos achter anderen aan maar onderzoek datgene wat je wilt weten zelf en blijf altijd nadenken. Religie is namelijk geen hogere wiskunde, al doen velen uit machtsbehoud ons dat geloven. Ontwikkel je door kritisch te zijn en door vragen te stellen, ook als deze indruisen tegen dogmatiek. Zou een waarheid zich bedreigd voelen door oprecht kritische vragen te stellen of is het eerder een leugen die zich bedreigd zou voelen?
Het debat is hoe dan ook broodnodig. Een aangenomen waarheid uit een andere tijd en plaats, zou best eens niet waar kunnen zijn in onze tijd en plaats. Wie stelde ook alweer dat de waarheid van vandaag, morgen een leugen kan zijn?
“Mourad El Haji is geboren in Marokko en emigreerde op 7 jarige leeftijd in het kader van gezinshereniging met zijn moeder, broers en zus naar Nederland . Hij studeerde Bouwkunde aan de Haagse Hogeschool/TH Rijswijk. Naast bouwkundig ingenieur is hij echtgenoot en vader van twee kinderen en woont in Berkel en Rodenrijs.”