De speech van journalist Mohamed Amezian die hij heeft voorgedragen tijdens de openingconferentie van het jaar van Abdelkrim el Khattabi in Utrecht. 50 jaar na diens overlijden.
Continueer jullie segregatie…
Continueer jullie dwaasheid…
Maar wees ervan overtuigd dat jullie niet zullen ontkomen aan de revanche van het verleden. Abdelkrim zegevierde toen hij uw misleiding van uw volkeren heeft ontmanteld. Daar staan jullie dan, uitgekleed, wat zijn jullie nu voornemens te doen?
Uw volkeren heeft een eerlijk en bindend vonnis over u uitgesproken toen zij u verzochten te verdwijnen. Maar helaas, anders dan uw volkeren zullen jullie arrogant blijven, dat is jullie karakter. Maar zoals de poëet Abou el Kacem Chebbi eens zei: ‘als een volk ooit wil leven dan kan het lot niet anders dan gehoorzamen’
Wie heeft het mogelijk geacht dat de vlag van de Riffijnse republiek uit het as zal herijzen? Het was eerst een eenzame vlag die wapperde tijdens een demonstratie in een geïsoleerde stadje dat onrecht voelde. Maar nu wappert de vlag van de republiek in Marokko, Europa en op heel moeder aarde. Dit ondanks uw geld en weerwil van uw spionnen en andere dienaren. Zal het verwijderen van de Riffijnse vlag uit een voetbalstadion voldoende zijn om het voortschrijden van het leven te stoppen? Wees er maar van overtuigd dat jullie doods zijn in de harten van jullie volkeren, dat de tijd jullie verafschuwt en de geschiedenis jullie belachelijk maakt.
Abdelkrim bestrijdt jullie niet en zal dit ook nimmer doen. U verklaarde Abdelkrim vogelvrij maar in plaats van trots heeft u zonde geoogst. Waren jullie het niet die in 1926 op de overgave van de held toostte met de kolonisator? U bedankte voor de redding van ‘de rebel’. Zonder enige gene besloot u vervolgens om ieder spoor van hem uit het geheugen van Marokko te wissen. Zijn jullie de samenzwering waarbij Abdelkrim verbannen werd naar La Réunion vergeten? Hebben jullie het complot verdrongen waarbij Abdelkrim in 1947 in Cairo strandde? Tot de dag vandaag observeren jullie zijn ballingschap, zelfs nu Abdelkrim er niet meer is.
Het is een illusie te denken dat el Khattabi een verleden is dat jullie begraven hebben.
Al 50 jaar lang bestrijden jullie zijn koers vanwege zijn visie en censureren jullie zijn recht van spreken. Weet dat El Khattabi zich noch tot jullie en noch jullie superieuren richtte. Hij richtte zich tot ons geweten. Hij richtte zich tot de toekomst die gepersonaliseerd wordt door de huidige generaties. De generaties die zijn visie omarmen al hebben zij niets van mee gekregen op uw scholen en universiteiten.
Al een eeuw en jullie en uw meesters werken aan het verbannen van de geest van El Khattabi uit het collectief geheugen van Marokko en de Marokkanen. Maar de overlevingdrang heeft jullie verslagen. Abdelkrim leeft door de wilskracht van hen wiens geheugen u gewist en identiteit verdomd dacht te hebben.
Jullie weten maar al te goed dat El Khattabi geen vijand is. U verdient de eer van zijn tegenstand niet. Hij had het bij het juiste einde toen hij u ‘halve mannen’ en ‘bebaarde machines’ noemde. Hij bespotte u zelfs bij zijn vrienden! Luister eens naar deze anekdote dat ik in 2001 persoonlijke van Said el Khattabi, de zoon van Abdelkrim, in Nederland hoorde.
Toen koning Hassan 2 Cairo bezocht waren er verscheidene pogingen geweest om een ontmoeting te plannen met Abdelkrim el Khattabi. Zoals eerder ook het geval was met de sultan Mohamed 5. De pogingen mislukten echter. El Khattabi bracht toen zijn kinderen bij elkaar en vroeg ons: ‘wie is naar jullie mening de verliezer in deze?’ Abdelkrim vervolgde en antwoorde ‘De koning is de verliezer, want koningen zijn er overal en zijn altijd geweest, daarentegen is er in de wereld maar één Abdelkrim!’
Dit is de Abdelkrim die zijn meerwaarde kent. Dat is de trots en de waardigheid die essensieel zijn in het leven.
Concentreer je eens goed op de betekenis van deze oproep van El khattabi op 20 februari 1954 aan de Marokkaanse rekruten in het Franse leger:
‘Er is geen plaats voor profiteurs tussen ons, geen bestaansrecht voor verraders in ons vaderland. Het is een groots volksrevolutie voor de vrijheid. Voorwaarts, allen die jarenlang niet anders dan slavernij en ontbering hebben gekend. Verenigt u vol passie! schouders eronder voor een toekomst met totale bevrijding, een absolute onafhankelijkheid en een feitelijke ontruiming’
Hier typeert Abdelkrim de rekruten dus als profiteurs en verraders. Hij noemt hen die het land vergokt hebben een verraders gebroed. Noemde hij dit gebroed in Marokko, Algerije en Tunesie eens niet: ‘ Deze pronkers met de nederlaag zijn er ook in ons land, we mogen niet toelaten dat ze ons ontmoedigen en ons nobele strijd bagatelliseren. Zege is de bondgenoot van hen die strijden voor de waarheid.’?
Zij die strijden vanuit de verkeerde loopgraaf en zij die pronken met een nederlaag zijn van alle tijden en overal. Abdelkrim weet als geen ander dat deze verraders en predikers der nederlaag het instrument zijn die jullie meester hebben gebruikt om zijn project een wiegmoord hebben bezorgd. Weten jullie nog dat jullie meester Lyautey zijn leidinggevenden in Frankrijk rapporteerde dat als het project van l Khattabi zou slagen het uniek zou zijn in de koloniale wereldrijken. Lyautey had het over een islamitische fundament die Abdelkrim voorbereidde in de Rif. Dit was een opzettelijke typering. Hij wist dat als hij vertelde dat het de eerste modern en democratisch plan is in de islamitische wereld dat dit het einde van het protectoraat betekenen. Het protectoraat kwam volgens zijn bewering en die van zijn meesters immers om Marokko te moderniseren en beschaving te brengen.
Herleid hieruit niet dat Lyautey de inhoudelijkheid van het plan van Abdelkrim niet begrepen heeft bevat. Integendeel! Hij heeft als geen ander de doelstelling van het plan van Abdelkrim begrepen. Juist deed hij zijn uiterste best om deze plannen te bestrijden. Hij, zijn land Frankrijk en Spanje. Deze kregen zelfs steun van Groot- Brittannië die een de zee isoleerde onder het mom smokkel tegen te gaan. Zonder enig aarzeling kunnen we zeggen dat het een wereldoorlog was tegen de Rif en de Riffijnen. Ongeveer 1 miljoen soldaten werden geleid door 60 generaals en 3 maarschalken verklaarden de Rif en Abdelkrim de oorlog. Als Abdelkrim inderdaad een rebel is zoals jullie meesters beweerden, waarom al deze inzet van legereenheden en geschut die effect niet minder waren dan die ingezet zijn in de eerste wereldoorlog? Sterker nog, Spanje gebruikte hierbij zelfs chemische wapens waar een internationaal verbod op rust.
Heeft iemand van jullie ooit een miljoen soldaten, 60 generaals en 3 maarschalken bestreden? Verveel je je niet met het zoeken in jullie historische dossiers. Want jullie durven nog geen geweer aan te raken.
Abdelkarim heeft ons nooit verlaten. Abdelkrim is in onze harten, verstand en ziel.
Hij is onze geschiedenis, jullie hebben je eigen geschiedenis.
Hij is onze toekomst, een toekomst die jullie zullen ontberen.