Deel 1
Op 21 januari jl. publiceerde Marokko.nl een artikel met als kop: “Mossad creëert onrust in Marokko door de Amazigh op te ruien”. Je kan gerust stellen dat het bericht veel reacties heeft opgeroepen. Veel reacties, maar helaas niet met de nodige kritische noten die nodig zijn bij zulke gevoelige thema’s. In het bericht werden een aantal beweringen gedaan die bij nadere beschouwing als onzinnig beschouwd kunnen worden. Om de waarheidsgehalte van deze bewering en dus artikel vast te stellen, heeft Amazightimes het artikel beoordeeld op meerdere niveaus. Hoe Marokko.nl het bericht bracht, de rol van de programmamakers, de bewering van Jacob Cohen en de gewenste affect van deze actoren.
Gemakzucht of bewuste nalatigheid?
In het artikel van Marokko.nl is geen link te vinden naar het omstreden interview. Er is ook geen informatie te vinden over het medium, omroep of krant die het interview heeft uitgezonden of gepubliceerd. Vreemde gang van zaken. Gezien de zware verdachtmaking is bronvermelding een vereiste. Wanneer het interview met Jacob Cohen plaats vond en wat de aanleiding hiervoor was, wordt ook niet vermeld in het artikel. Wat wel vermeldt wordt is het feit dat het deel van het interview waarin Jacob Cohen over het opruien van Imazighen door de Mossad, pas is vrijgegeven nadat de Marokkaanse minister van Hoger Onderwijs en Wetenschappelijk onderzoek, Lahcen Daoudi, Marokko waarschuwde voor ‘Amazigh-extremisten’ die bepaalde kwesties zouden misbruiken om raciaal extremisme te creëren in Marokko.
Omdat de bron bij het bericht van Marokko.nl ontbreekt, zijn wij zelf gaan googlen en youtuben.
Want Google en YouTube weten altijd dit soort dingen te vinden. En ja hoor, op YouTubekanaal van mayadeentvchannel is het omstreden interview te vinden. Al Mayadeen is een medium van de voormalige Aljazeera presentator Ghassan bin Jiddo.De site opereert vanuit Libanon.
Het gewraakte interview
Het volledige interview is hier te bekijken. Voor dit artikel is deze informatie relevant.
“Assalam o 3laykom wara7mati Allah! God keerde niet terug naar Bethlehem en Sayanims lente en andere boeken van de Franse schrijver leggen de rol van de Mossad in Marokko bloot…….” Zo verwelkomt de presentatrice Zineb Assaffar de kijkers van haar programma “Van binnen uit’’. Het programma is bijna 24 minuten en is zijn geheel uitgezonden op 17 januari 2016 en is de dag daarop op YouTube gepost. Als meer dan 14 minuten van het programma voorbij zijn, waarbij Jacob Cohen steeds over de “infiltraties” van de Mossad in Marokko heeft, krijgt hij van de presentatrice de vraag: sommige waarnemers benadrukken dat de Mossad niet meer actief is in Marokko, is dit juist?
Jacob Cohen antwoordt dat de Mossad zeer actief is in Marokko. Hij benadrukt dat er op dit moment zaken gebeuren die geheim zijn en die hij nu met “ons” zal delen. Namelijk dat de Mossad vooral actief is in Amazigh gebieden. De Mossad zou jonge Imazighen in het zuiden benaderen om hen te informeren over hun joodse voorouders en dat ze in Israël kunnen studeren. Op deze wijze tracht de Mossad conflicten te veroorzaken tussen jonge Imazighen uit het zuiden en de rest. Na dit antwoord van Jacob Cohen, gaat het programma verder over “het verschijnsel” Dieudonné.
De essentiële vraag in dit verhaal is natuurlijk: mag en kan Jacob Cohen deze bewering zomaar doen zonder enig argumentatie of bewijs? Maar daar komen we later op terug. Nu even Al Mayadeen en zijn rol in dit geheel.
Zoals al gezegd is, is een nieuwssite van het voormalige Aljazeera presentator Ghassan bin Jiddo, niet bepaald een supporter van Amazighzaak. De site opereert vanuit Libanon en streeft kennelijk naar de “Arabische eenheid”. Over die eenheid of juist het ontbreken daarvan, daar gaan wij het niet over hebben. Waar wij wel over zullen hebben is de boodschap die zijn medium de wereld instuurde, namelijk dat de Mossad onrust veroorzaakt in Noord-Afrika en hiervoor Imazighen gebruikt. Het interview met Jacob Cohen is niet het enig programma waarin deze beschuldigingen werden geuit. Nog erger is de rapportage van februari dit jaar over het conflict in de Algerijnse provincie Ghardia. Uit hoe zij dit conflict hebben beschreven blijkt dat het medium vooral als doel heeft om de Imazighen te demoniseren.
Van slachtoffer dader maken
Decennialang sluimerende conflict tussen Mozabite-Imazighen en de nazaten van de Banou Hillal de Ash Sha’äanib Arabieren. Dit conflict kent een lange geschiedenis en heeft verschillende oorzaken. Hoe Banou Hillal dood en verderf zaaiden tussen de Imazighen in westelijk Noord-Afrika is door Inbou Khaldoun beschreven. Banou Hillal behoren tot Soenitische stroming binnen de islam en volgen Al Madheb Al Maliki. Mozabieten behoren tot Al Ibadiyat (het ibadisme), een erfenis van Abd-Allah ibn Ibadh. Een stroming van een kleine minderheid binnen de islam, die vanuit gaat dat het geloof tegen het bloedvergieten is. Dit in tegenstelling tot Wahabisme die eigen religieuze dogma’s met geweld aan moslims oplegt. Al Ibadiyat-stroming was ooit in Noord-Afrika sterk vertegenwoordigd onder Imazighen, maar nu is het bijna verdwenen. Op dit moment vormen de Ibaditen alleen in Oman een meerderheid.
Naast de culturele, taalkundige en religieuze verschillen die spanning veroorzaken, zijn recentelijk andere oorzaken bij gekomen. Tijdens de bevrijdingsoorlog tegen de Fransen hebben Mozabieten veel bijgedragen aan de bevrijdingsoorlog. Chaamba Arabieren hebben juist het Franse leger geholpen. Zij vormden onder anderen zogenaamde L’escadron blanc die het Frans leger hielp bij het opsporen en vermoorden van de leden van bevrijdingsleger, voornamelijk Toeareg in het zuidelijke Algerije. Verder zijn de Chaamba Arabieren ook ingezet door Fransen tegen andere Imazighen zoals in Kabylië en de Mzab-vallei. In het laatst gebied is nog een probleem bij gekomen in de tweede helfte van de vorige eeuw. Chaamba Arabieren zijn bedoeïen en waren zeer bewegelijk. De Algerijnse overheid heeft in de jaren na de onafhankelijkheid hen gestimuleerd om te gaan settelen onder anderen in de provincie Ghardia, waaruit Mzab-vallei deel uit maakt. Mzab-vallei is de plek waar traditioneel Mozabieten gevestigd waren. Hierdoor ontstond spanning door de schaarste aan grond, huisvesting en andere bestaansmiddelen. Dat leidde tot nog meer wrijvingen tussen beide bevolkingsgroepen. Doordat Mozabieten zich sterk op economie hebben georiënteerd, bezitten zij meer rijkdommen dan Chaamba Arabieren. Dit riep afgunstige gevoelens op bij de Chaamba Arabieren. De laatste twee decennia is het Wahabisme onder Chaamba Arabieren sterk gegroeid en daarmee is ook de intolerantie naar alles wat niet Wahabistisch is. Het was dus ook geen verrassing meer toen in de zomer van 2015 jonge Chaamba Arabieren onder het motto “les Mozabites ne sont pas Arabes, ne sont pas musulmans, ne sont pas Algériens” (de Mozabieten zijn geen Arabieren, geen moslims en geen Algerijnen), de Mozabieten en hun heiligdommen aanvielen.De oorzaken van het conflict die tot dood en verderf leidden zijn zeer complex. Maar nieuwssite Al Mayadeen bracht het heel conflict erg simplistisch terug tot Israël die het gemunt heeft op de eenheid Algerije. In zijn rapportage van februari dit jaar wordt niets verteld over decennialang wrijvingen, spanningen en de uiteindelijke conflicten waartoe deze leiden en de bemiddelingspogingen en gesloten akkoorden tussen beide bevolkingsgroepen. Van dit alles is in de rapportage niets te zien of te horen. Voor Al Mayadeen is het simpel: Israël en Imazighen zijn schuldig. Israël wil de eenheid van Algerije ondermijnen en gebruikt Imazighen, die zogenaamde autonomie willen. Terwijl de Mozabieten juist zeer autonoom waren. Iets wat Chaamba Arabieren juist ongedaan willen maken. In de rapportage wordt geen enkel Amazigh aan het woord gelaten. Alleen de vertegenwoordigers van Chaamba Arabieren worden aan het woord gelaten. Dat deze woordvoerders representanten zijn van Chaamba Arabieren wordt overigens niet erbij vermeld. Al Mayadeen heeft niet alleen een zeer eenzijdige rapportage gemaakt, het medium heeft van het slachtoffer een dader gemaakt. Deze rapportage laat zien dat Al Mayadeen geen objectief medium is, maar vooral bezig is om iedereen die zij als bedreiging voor de zogenaamde Arabische eenheidsideaal in diskrediet te brengen. Dat dit ideaal ten koste gaat van culturele, etnische en religieuze diversiteit is schijnbaar irrelevant.
Zoete koek en de moeder der domme vragen
Al Mayadeen snapt hoe het werkt: vertel dat Israël, de Mossad of Zionisme bezig is met ondermijning van de eenheid van “een Arabische natie” en de overgrote meerderheid van de kijkers zullen de boodschap als zoete koek slikken. Al Mayadeen heeft dezelfde trucje uitgehaald bij het programma waarover Marokko.nl berichtte.
Zoals in het voorgaande staat en in het programma te zien is, sprak Jacob Cohen bijna een kwartier over de “infiltraties” van de Mossad in Marokko. Vervolgens komt de programmamaakster met de moeder der alle vragen en zegt: “sommige waarnemers benadrukken dat de Mossad niet meer actief is in Marokko, is dit juist?”
Een oplettende luisteraar zal bij het horen van een dergelijke vraag snel denken: hallo! Heb je niet goed geluisterd dame? De man zat juist de hele tijd te vertellen de infiltratie van de Mossad in de hoge Marokkaanse politieke regionen. En dan kom je met een dergelijke domme vraag! En welke domme waarnemer kan beweren dat de Mossad niet (meer) actief is in Marokko? Het werk van buitenlandse geheime diensten is juist alles in het werk stellen om in andere landen actief te zijn en te blijven. En de Mossad is zeker geen uitzondering op de regel. Je kunt stellen dat de presentatrice Jacob Cohen die uitspraak over de Mossad en de Imazighen wilde uitlokken. Want tot dan toe ontbraken Imazighen in het verhaal van Jacob Cohen. En zoals in het programma te zien is, gaat het na het antwoord van Jacob Cohen, op de moeder der alle vragen, niet meer over Marokko. Het programma gaat verder over “het verschijnsel” Dieudonné. Met het programma is het doel van het demoniseren van de Imazighen bereikt.
Het vervolg
Wie overigens goed luistert, hoort niet zo zeer hoe de Mossad in de Marokkaanse politiek infiltreerde maar hoe de samenwerking tussen de Marokkaanse en de Israëlische overheid verloopt en welke belangen afzonderlijke landen bij deze samenwerking hebben. Maar daar komen wij in het vervolg op terug.