De Rotterdamse burgermeester Aboutaleb zal a.s. zaterdagavond in Theater Zuidplein het Amazigh (Berber) nieuwjaarsfeest openen. Het is voor het eerste sinds de komst van de eerste Imazighen als gastarbeider naar Nederland dat een prominent bestuurder en politicus een Amazigh nieuwjaarsviering officieel opent. De burgermeester die zelf een Amazigh is is echter niet geheel onbekend met Amazigh festiviteiten in Nederland. Zo verzorgde hij eind jaren 80 voor vertalingen van Amazigh poëzie op Amazigh festivals. Op 13 januari van het juliaanse kalender was het Berber 2964ste jaar ingegaan. Over heel Noord- Afrika, West-Europa en zelfs Noord-Amerika wordt het Amazigh nieuwjaar steeds bekender en steeds meer gevierd. Traditiegetrouw wordt op de viering het Amazighgerecht Couscous en gedroogde fruit gegeten. Amazightimes interviewde Rachid Benhammou van Theater Zuidplein over de avond.
Dit is voor het eerst dat Theater Zuidplein een Amazigh nieuwjaarsviering organiseert. Waarom is dat?
Nou, vorig jaar was het al de bedoeling om rondom het Amazigh Nieuwjaar een groot festival te organiseren in Theater Zuidplein. Dat was een ambitieus plan met een ambitieuze begroting. Helaas kregen we van de fondsen die we hadden aangeschreven een negatief antwoord, waardoor we genoodzaakt waren om het te annuleren. In plaats van een groot festival, hebben we in februari Khalid Izri naar Rotterdam gehaald en dat was een memorabele avond. Meteen na het concert van Khalid Izri werd ik veelvuldig gebeld en gemaild door verschillende mensen uit heel het land met dezelfde boodschap: “Ga door met het organiseren van Amazigh avonden in Theater Zuidplein!”
Wat is de relatie tussen Rotterdam en de Imazighen/Berbers?
Er wonen zo een slordige 40.000 Marokkanen in Rotterdam, waarvan het merendeel Imazighen zijn. Het spectaculaire concert van Khalid Izri en het succes ervan, heeft vele mensen aan het denken gezet. Eigenlijk was dat een goede start voor een breed draagvlak voor uitingen van het rijke Amazigh cultuur. En we hebben een burgemeester die Amazigh is. Lijkt mij een goede match.
Wat wil Theater Zuidplein als volkstheater van Rotterdam, teweeg brengen m.b.t. Amazigh cultuur?
In Theater Zuidplein krijgen culturen van over de hele wereld aandacht. Wij programmeren concerten en voorstellingen voor Turken, Surinamers, Antillianen, Kaap Verdianen, Marokkanen, Chinezen, Afghanen en andere bevolkingsgroepen. In Nederland wonen bijna 400.000 Marokkanen. Ruim 90% daarvan komt uit de Rif. Dan is het vanzelfsprekend dat ook deze groep bediend wordt. Onze belangrijkste ambitie is het tonen en breed uitdragen van de rijke Amazigh-cultuur en hiermee bij te dragen aan meer diversiteit binnen de podiumkunsten in Nederland. Enerzijds om tegemoet te komen aan de wensen van een grote culturele groep in Nederland waar nu weinig aanbod voor is, en anderzijds om deze cultuur waarover feitelijk nog maar zo weinig bekend is in Nederland ook kenbaar te maken aan een veel groter publiek. In Nederland, maar ook elders in de wereld, is sprake van een opleving van de Amazigh-cultuur: jonge Amazightaligen uit verschillende landen in Noord Afrika leggen een hernieuwde belangstelling aan de dag voor hun eigen taal en cultuur. Zij gaan actief op zoek naar hun identiteit en zoeken informatie over de geschiedenis en achtergronden van de taal en cultuur van hun voorouders. En daar wil Theater Zuidplein graag een steentje aan bijdragen.
Durft Amsterdam als de ‘andere’ grote stad de uitdaging ook aan om net als Rotterdam het Amazigh nieuwjaarsfeest te adopteren?
Ik hoop het. Hoe meer initiatieven, hoe beter! Ik word er blij van om te zien dat dit jaar genoeg initiatieven rondom Amensi n Yannayer worden georganiseerd. En het zou nog mooier zijn als in de toekomst ook andere professionele theaters dit oppakken.
Wie is Milouda?
Milouda Alhoceimia is misschien wel de beroemdste zangeres en ster uit het noorden van Marokko. Zij zingt in de traditie van de Izran, de orale overdracht van liederen, gedichten en verhalen uit de Rif. De muziek van Milouda heeft een opzwepend en verlangend karakter. Zij geeft hierin uitdrukking aan de dagelijkse beslommeringen en diepliggende verlangens van de Imazighen uit de Rif. En uiteraard is het altijd een feest als zij optreedt. Op 18 januari zal dat ongetwijfeld ook zo zijn in samenwerking met de geweldige band Imetlaa.
Wat staat er op het menu?
In de foyer kunnen mensen genieten van een heerlijk bord Ahabidh of Thahrath. Verder zullen ook andere traditionele Amazigh lekkernijen aanwezig zijn en hebben we uiteraard muntthee.
Wat is er zo bijzonder aan de viering dit jaar?
Bijzonder is dat we naast het hoofdprogramma, ook een uitgebreid randprogramma hebben met muziek, comedy, een fototentoonstelling, een markt en een Rif-afterparty. De avond draait volledig om alle kunstzinnige en sociale uitingen van de Amazigh cultuur uit Marokko en heeft geen politieke of religieuze lading. Ook is de aanwezigheid van burgemeester Aboutaleb bijzonder; op dit moment de bekendste Amazigh van Nederland. Het is voor het eerst dat een burgemeester in Nederland een Amazigh Nieuwjaar feestelijk inluidt. Ja, daar ben ik wel trots op.