“Fenomenaal dat bevolking is opgestaan”

PAPENDRECHT – De Arabische wereld staat in vuur en vlam. Massabetogingen, gevechten, regimes die vallen of zich met veel geweld staande proberen te houden. We spreken erover met iemand die twee paspoorten heeft: een Nederlandse en een Marokkaanse. Hij heet Mohamed Chaïbi. Zoals zijn naam al doet vermoeden is hij van moslim-Arabische achtergrond. Hij komt uit de stad Nador in het noorden van Marokko. Maar de meeste van zijn 29 levensjaren heeft hij doorgebracht in Nederland. Op zijn tweede haalde zijn vader hem samen met zijn moeder op uit Marokko om in Nederland te gaan wonen.Hij heeft nog diverse familieleden wonen in Marokko.

De Papendrechter heeft het in de Nederlandse maatschappij behoorlijk ver geschopt. Hij werkt bij de overheid en is gemeenteraadslid namens de PvdA. ‘Ik ben de jongste in de gemeenteraad en hoogstwaarschijnlijk de eerste van allochtone afkomst’, vertelt hij niet zonder trots en in perfect algemeen beschaafd Nederlands. ‘Ik zou niet eens met een Marokkaans accent kúnnen spreken’, erkent hij. Ook het Arabisch, de landstaal van Marokko, is hij niet machtig. ‘En in Frans, de tweede taal van het land, ben ik ook niet goed. Ik spreek alleen Berber, de taal die je veel hoort in het noorden van Marokko.’Regelmatig komt hij in Marokko. Afgelopen zomer nog bracht hij een bezoek aan de zus van zijn moeder en enkele andere familieleden. ‘Ze beschouwen me in hotels in Marokko als een toerist. Zo behandelen ze me. Ik denk dat ik er in hun ogen heel Westers uitzie. Als ze dan m”n paspoort zien, waarin staat dat ik in Marokko geboren ben, beginnen ze gelijk in het Arabisch te praten, maar dan haak ik af.’Toch voelt hij zich zowel een Marokkaan als een Nederlander. Hij kan niet kiezen tussen één van beide nationaliteiten. Het is wat hem betreft fity-fifty. Hij heeft niet zoveel met voetbal, maar toen Afellay onlangs meedeed in het Nederlands elftal, gaf dat een speciaal gevoel. Dat was integratie op z”n best. Aan die integratie schort het in Nederland nogal eens. Veel Marokkanen vallen in Nederland tussen wal en schip en bevinden zich in het criminele circuit. Mohamed heeft er een uitgesproken mening over. ‘De Marokkaanse gemeenschap zou de hand eens wat meer in eigen boezem moeten steken. Ze moeten zelf aan de slag gaan om te integreren en niet telkens naar de overheid wijzen om hen te helpen.’

Nauwgezet volgen
Mohamed heeft een brede interesse en volgt de ontwikkelingen in de Arabische wereld nauwgezet. ‘Het is heel bijzonder hoe het allemaal gegaan is. Het lijkt wel domino. En het is ontstaan bij één persoon in Tunesië die zichzelf in brand heeft gestoken. Dat regime viel en er volgden opstanden in Jemen en Jordanië, maar daar lijkt het nu weer redelijk rustig. Daarna was Egypte aan de beurt. Geweldig dat er zo”n grootschalige demonstratie plaatsvond. Het ging daar om de essentie van de democratie, waarbij de mensen zelf willen bepalen welke regering er in een land komt. Echt fenomenaal dat de bevolking is opgestaan om dit te eisen! Er wordt gestreden voor de vrijheid.”Eigenlijk bizar dat die vrijheid in Nederland om zeep wordt geholpen door populistische partijen die de vrijheid van godsdienstuiting willen verbieden, zoals de PVV in hun standpunt over bijvoorbeeld hoofddoekjes. Kijk, ik vind het belangrijk dat mensen zich aanpassen, de Nederlandse taal leren en meedoen aan de samenleving, maar we zouden juist blij moeten zijn met een multiculturele samenleving.’

Niet zien aankomen
Terug naar het Midden-Oosten en Noord-Afrika. Mohamed heeft de onrust en de drastische omwentelingen niet zien aankomen. ‘Zeker niet in Tunesië, een land dat heel seculier is. Het is daar zelfs verboden om met hoofddoekjes om te lopen. Toch was er ook daar een grote ontevredenheid. En dat begrijp ik wel. De bevolking wordt arm gehouden en de werkloosheid is groot. Als je geen toekomst ziet, dan ga je naar middelen grijpen om daar verandering in te brengen.”Ik ben zeer benieuwd welke kant het uiteindelijk zal opgaan in landen als Tunesië, Egypte en Libië. Zal het nu echt democratisch worden? Volgen er nog meer landen waar de regimes gaan vallen? In Marokko is het ook onrustig geweest, maar dat was van een heel andere orde dan in bijvoorbeeld Egypte. In Marokko is koning Mohammed de Zesde aan de macht. Hij is geliefd bij het volk en heeft goede hervormingen doorgevoerd. De demonstraties waren niet tegen hem gericht, maar tegen het hervormingsproces dat beter uitgevoerd moet worden. Want er moeten nog wel grote slagen gemaakt worden voordat het goed gaat in Marokko. De verschillen tussen arm en rijk zijn enorm groot.’

Algerije
In Marokko zal het wel meevallen, verwacht Mohamed. ‘Ik ga ervan uit dat Algerije het volgende land is waar protesten zullen leiden tot de val van de regering. Daar woedt al langer een oorlog en de president van dat land is een eng mannetje.’ In landen als Saoedi-Arabië of Iran verwacht hij geen grote veranderingen. ‘De president van Iran heeft de touwtjes stevig in handen. Maar ik vind het wel opvallend dat de koning van Saoedi-Arabië miljarden euro”s toegezegd heeft aan woningen voor de bevolking.’

Hoe nu verder
Mohamed ziet symbolische overeenkomsten tussen de val van de Berlijnse muur en de val van de regimes in de Arabische wereld. ‘Maar die twee zijn toch niet helemaal met elkaar te vergelijken. Bij de val van de Berlijnse muur was het direct duidelijk hoe het verder zou gaan. Dat is nu niet het geval. Het wegsturen van foute dictators in de Arabische landen is een eerste stap, maar er is méér nodig. Het is voor mij een grote vraag wat Europa gaat doen. De Europese leiders keren zich tegen Kaddafi, en dat is begrijpelijk. Maar we moeten dat land straks gaan helpen om een goede democratie op te bouwen, anders ontstaat er een burgeroorlog en daar zit niemand op te wachten. Europa moet doortastend optreden anders verergeren de problemen.’

http://www.klaroen.nl