Adra Ghedu

Tijdens het Franse en Spaanse protectoraat in Marokko, tussen 1912 en 1956, weigerden Marokkaanse gezinnen hun kinderen naar koloniale scholen in het Afrikaanse land te sturen. Dit uit angst voor assimilatie, identiteitsverlies en collaboratie met de bezetter. Ook weigerden ze hun kinderen dienst te laten doen in de bezettingslegers van Spanje en Frankrijk, ook al waren ze dat verplicht volgens een overeenkomst dat gesloten werd tussen de Marokkaanse sultan Abd El Aziz Ibn Hassan en de Europese bezetters, die het Noord-Afrikaanse volk gebruikten om toekomstige soldaten te rekruteren om hun koloniale oorlogen te kunnen voeren.




Een kleine groep Marokkanen, met name de rijken, en collaborateurs hebben hun kinderen wel vrijwillig op Europese scholen geplaatst en vervolgens naar universiteiten en/of militaire academiën. Dit zodat zij politieke en militaire sleutelfuncties kunnen bekleden na het onafhankelijk Marokko. Kettani Ben Hammou behoort tot deze groep.

Kettani Ben Hammou is geboren in 1910, in Berrechid, 33 kilometers te zuiden van Casablanca. Hij zat op de Marokkaanse school van officieren Dar El Beida in Mekéns, 120 kilometer ten oosten van de hoofdstad Rabat. In 1923 ging hij in militaire dienst bij het Franse leger. Hij behoorde tot de Tabors, een gevechtseenheid die uit Marokkanen bestond. Tot 1944 deed hij mee aan verschillende militaire expedities in Tunesië, Italië en Frankrijk. Hierbij raakte hij gewond, later heeft hij een onderscheiding gekregen.

unnamed 2

Na de Tweede Wereldoorlog werd Ben Hammou opgeroepen om voor de Franse Resident-Generaal in Marokko te werken. Later ging hij naar, L’École Supérieure de Guerre, een Franse school voor opperofficieren.

Op maandag 2 augustus 1954 verscheen de Franse krant Le Monde met de mededeling dat kolonel Kettani Ben Hammou gepromoveerd was tot de rang van generaal. Hiermee wordt Ben Hammou de eerste Marokkaan die de rang van generaal in het Franse leger bekleedt. De timing is wel belangrijk want na twee jaar zou Frankrijk Marokko ‘verlaten’ en de generaalsterren van Ben Hammou zullen in het onafhankelijke Marokko kunnen glimmen.

Generaal Kettani Ben Hammou maakte ook deel uit van stafchef van de Franse bezettingsleger in Duitsland. Hij blijft wel loyaal aan de Sultan van Marokko Mohamed Ben Youssef omdat hij beaamde dat de sultan een afstammeling van profeet Mohamed zou zijn. Ben Hammou richtte in het jaar 1956 het Marokkaanse leger (FAR) voor koning Mohammed V op. In dit nieuwe leger bekleed generaal Kettani de functie van commandant der strijdkrachten. In deze hoedanigheid vertegenwoordigde Kettani de Sultan bij de overgave van Aâddi Oubihi die in opstand kwam tegen het politieke beleid van de partij Hizb Listiqlal (partij van de onafhankelijkheid) in 1957.

unnamed 3

Twee jaar later, in 1959, moest ook de Rif het ontgelden. Een volksopstand in de Rif die in 1958 begon werd door het koninklijke leger, met aan het hoofd kroonprins Hassan, op een gruwelijke en gewelddadige wijze neergeslagen. Aan het einde van deze misdaad was de taak van generaal Kettani en commandant Mohamed Oufkir om toe te zien op de overgave van Riffijnen.




In de jaren zestig werd generaal Ben Hammou namens de VN naar Congo gestuurd om te werken als adviseur van de Congolese stafchef Mobutu Sese Seko. De Opération des Nations Unies au Congo (ONUC), of VN-Operatie in Congo in het Nederlands. Ben Hammou werd ervan beschuldigd Mobutu voor de CIA te rekruteren en de dictator aan de macht te helpen door de onafhankelijkheidsleider Patrice Lumumba uit te schakelen.

unnamed 2

Ben Hammou maakte zich impopulair door in de jaren zestig van vorige eeuw (midden in de bevrijdingsoorlog) in Congo uitspraken te doen als: ‘Wat dit land (Congo red.) nodig heeft is een Lyautey’. Generaal Lyautey stond aan het hoofd van Franse leger dat Afrikaanse landen zoals Marokko veroverde.

Generaal Kettani Ben Hammou was ook chef van het Militair Huis van koning Hassan II. Hij overleed in 1965.

unnamed 4