Fouad Elhadji

`Chakib moet vrij!’ was de titel van een persbericht dat wij in juni 2009 verstuurden om aandacht de vragen voor de arrestatie van de Marokkaanse mensenrechtenactivist Chakib Al Khayari. In het persbericht riepen wij ook een demonstratie bijeen voor de Marokkaanse ambassade in Den Haag op woensdag 24 juni. De demonstratie mocht niet baten; Chakib werd evengoed veroordeeld tot drie jaar cel in Casablanca. Maar dezelfde demonstratie heeft verder een geweldige indruk gemaakt, hoorden wij later bij ons bezoek aan Chakib’s familie in Nador. Het markeerde het begin van een lange mars naar de vrijheid van Chakib. Na Den Haag, http://tinyurl.com/3pdme27 volgden demonstraties in Spanje, België en andere landen. Internationale mensenrechtenorganisaties als Human Rights Watch zaten vanaf dag één dicht op de zaak Al Khayari.

Hij is destijds opgepakt nadat hij live op de nationale TV expliciet had gezegd dat de drugshandel in handen was van de allerhoogste officials in het land. Daarnaast had hij zich als voorzitter van een mensenrechtenorganisatie in enkele artikelen in de Spaanse krant El Pais kritisch uitgelaten over tal van gevoelige onderwerpen in Marokko. Officieel is hij veroordeeld omdat hij met 250 euro buitenlands geld Marokko was binnengekomen zonder dit aan te geven.

In ons persbericht, dat verder door een zestal organisaties uit Amsterdan, den Haag en Rotterdam werd ondertekend, schreven wij verder: `Door terug te grijpen naar censuur, vervalt Marokko in oude reflexen en worden de bange vermoedens van velen bevestigd, zoals het gewelddadige optreden van afgelopen zomer in Sidi Ifni al liet zien. De arrestatie van El Khayari markeert een voorlopig dieptepunt in de toch al kwetsbare mensenrechtensituatie in Marokko.’ Einde bericht.
We zagen het scherp, heel scherp. Later die middag namen wij kennis van het vonnis. Sommigen gingen teleurgesteld naar huis. Anderen dronken hun verdriet weg aan de Bierkade. Maar het gevecht om Chakib’s vrijlating ging door. Vanuit Nederland, Belgie, Spanje en Frankrijk werd de druk opgevoerd om politieke gevangenen vrij te laten. Daarbij werd de naam Chakib hoe langer hoe meer het gezicht van alle politieke gevangenen in Marokko. Dat was toen.

Afgelopen maand kwam Chakib eindelijk vrij. Hij geloofde het zelf eerst niet. Van de drie jaar heeft hij er 2 jaar en 3 maanden gezeten. Volgens zijn broer, recent nog op bezoek in Nederland, is deze vrijlating mede het gevolg van de protesten van de 20 februari beweging in dat land, of noem het de bekende druppel. De vrijlating was voor de autoriteiten zelfs zo belangrijk dat zij, ironisch genoeg, een mediafeestje bouwden en zich op de borst klopten omdat zij met de vrijlating van zo’n grote naam hadden bewezen toch oog te hebben voor de mensenrechten. Hij is zonder twijfel de belangrijkste, bekendste en moedigste mensenrechtenactivist van Marokko van dit moment.
Omdat zijn vrijlating uit de gevangenis van Nador op de dag zelf enige uren vertraging opliep, doordat de gevangenisdirecteur van Nador een fax over het hoofd had gezien, kregen de officials het in Rabat nog knap benauwd en dreigde hun feest zelfs in de soep te lopen.

Maar Chakib is dus eindelijk vrij en dat mag de wereld weten ook. Begin deze maand ontving hij in Casablanca de Transparancy Award. Na zijn broer brengt ook hij en bezoek aan Nederland, want noblesse oblige, niet waar? Op 3 juni is hij te gast op de bijeenkomst van KMM in Amsterdam. Het wordt een historisch weerzien met een verloren zoon. Ik ben benieuwd wie van de aanwezigen zich tegen z’n tranen kan verzetten.