Imazighen niet blij met Marokkaanse organieke wet voor het Tamazight

Het Marokkaanse kabinet heeft enkele weken voor het einde van de regeringsperiode de beloofde organieke wet voor het Tamazight gepresenteerd. De organieke wet moet de implementatie van de officiële taal het Tamazight regulieren. Dit zoals sinds 1 juli 2011 in de grondwet staat. De plannen van de regering die een doorloop hebben van 5, 10 en 15 jaar zijn echter kritisch ontvangen door de Marokkanen.

Vorm
Al in de voorbereiding van de organieke wet was er kritiek op het proces. Zo was de Amazigh beweging niet te spreken over dat zowel burgers als organisaties enkel met een mail hun input konden leveren. Zij verwachtten meer verschillende dialoogbijeenkomsten voor verschillende doelgroepen. Volgens mensenrechtenactivist en advocaat Ahmed Arremouch hoort bij een dergelijke wet ook een onafhankelijk orgaan te worden geïnitieerd die de gang van zaken controleert opdat objectiviteit kan worden gewaarborgd en niet afhankelijk is van politieke partijen.



Tamazight overgeleverd aan wensen van onderwijsraad
Amazigh publicist Ahmed Assid verbaast zich vooral over dat de organieke wet voor het Tamazight aan de visie van een onderwijsraad wordt onderworpen. De raad heeft reeds haar visie voor de hervorming van het onderwijs gepresenteerd en deze ontving vanuit Amazigh hoek veel kritiek. De positie van het Tamazight in de plannen werden te marginaal bevonden en komen niet overeen met wat de grondwet schetst mbt het Tamazight. Namens Het Amazigh Observatorium voor rechten en vrijheden gaf Assid aan dat iedereen verwachte dat de organieke wet een grondslag zal zijn die niet afhankelijk is van zwakke visies zonder draagvlak. Volgens Assid is de visie van de eerder genoemde raad zwak omdat de raad niet objectief is en veel conservatieve politieke vijanden van het Tamazight telt. Volgens Assid hebben zij niet het doel met het Tamazight vooruit te komen maar haar vooruitgang juist te dwarsbomen. Assid geeft aan dat het vreemd is dat in de plannen van de raad staat dat Tamazight enkel als orale taal zal worden onderwezen. Assid vraagt zich af: ‘wie zou dan de naar het Tamazight vertaalde naamborden en officiële documenten moeten lezen?’.

Troef
Volgens activist Khamis Boutakmante laat het plan zien hoe het establishment echt kijkt naar het Tamazight. Volgens de activist ziet de regering de implementatie van het Tamazight als van secundair belang en enkel een troef in voorbereiding van de verkiezingen die over ongeveer 1 maand plaats vinden. Volgens de activist is de benadering van de staat van het Tamazight en de Imazighen als een minderheid een minderheid een belediging voor de Imazighen. Volgens de activist is dit plan een signaal naar hen die de verwachting dat het centraal gezag oprecht is naar het Tamazight en de Imazighen.

Justitie
Volgens mensenrechtenactivist en advocaat Ahmed Arremouch benadert de organieke wet Marokkaanse burgers als vreemden in de jurisdictie. Zo garandeert de organieke wet enkel tijdens de rechtszetting een (gratis) tolk en wordt het Tamazight niet door alle lagen en functies geïmplementeerd.

Media
Ahmed Assid gaf ook aan dat in de gepresenteerde organieke wet staat dat er meer zendtijd in het Tamazight moet zijn op staatsmedia maar dat er geen aantal uren aan zijn gekoppeld. Volgens Assid kunnen media hierdoor misbruik maken van dat hieraan geen concrete wensen zijn gekoppeld. Hierdoor kunnen media met een enkele uur meer zendtijd aangeven dat ze voldoen aan de eisen.

Bewust vertragen van proces
Advocaat en politicus Ahmed Adghirni heeft ook flink uitgehaald naar de regering van Abdelillah Benkirane. Volgens Adghirni heeft de regering bewust getreuzeld bij de presentatie van de organieke wet. Dat de volledige implementatie nog tot 15 jaar op zich zal laten wachten vindt Adghirni onverantwoordelijk en het doel hebben om de implementatie van het Tamazight te dwarsbomen.